هدفمند بودن در زندگی چه اهمیتی دارد؟ ا انواع مختلف هدف

موفقیت در تحصیل، افزایش درآمد، ترک سیگار، آغاز یک کسب وکار تازه، ازدواج موفق و … از جمله اهدافی هستند که به زندگی مان معنی می دهند. هدف شما در زندگی هرچه که باشد، زیرمجموعه ی یکی از انواع هدف های بلندمدت یا کوتاه مدت قرار می گیرد.

هدف در لغت به معنای نشانه، غرض و مقصد می باشد و در تعریف کامل آن می توان گفت که هدف، وضعیتی است که می خواهیم در آینده داشته باشیم و این خواستن حتما با عمل همراه است.

هدف های بلندمدت به آينده مربوط میشوند و هدف های کوتاه مدت پُلی برای رسیدن به هدف های بلندمدت هستند. در این مقاله بخش روانشناسی سایت ری را شما را با انواع هدف بیشتر آشنا می کند.

هدف وضعیتی است که می‌خواهیم در آینده داشته باشیم. اگر خود نتوانیم وضعیت‌مان را در آینده تعیین کنیم،‌ ناچار محیط پیرامون‌مان ، وضعیت را به ما تحمیل می‌کند.

انواع هدف

اهداف بلند مدت

یکی از هدف هایی که هرکسی در زندگی آنرا دارد هدف های بلند مدت هستند. این نوع هدف، همان هدف اصلی و بزرگی است که تمام کوشش خویش را می کنید تا در طول زندگی به آن دست پیدا کنید.

این هدف میتواند برای تحقق پیدا کردن به سن و سال ارتباط داشته باشد. به صورتی که شما در پایان بتوانید به آن دست پیدا کنید. این اهداف معمولاً به مدت 10 سال یا بیشتر تحقق می یابند.

هدف های بلند مدت از انواع برنامه های گوناگون تشکیل یافته است که ما آن ها را برای آينده برنامه ریزی می کنیم.

هدف های بلند مدت به صورت گوناگون به سبک زندگی، خانواده و حرفه بستگی خواهند داشت.

هریک از ما دوست داریم تا در سال های آينده به جایگاهی که می خواهیم دست پیدا کنیم. ما بر این علت برای خویش هدف های بلند مدت برنامه ریزی نموده و برای رسیدن به آن ها هدف های کوتاه مدت را استفاده می کنیم.

چنانچه بخواهیم برای اهداف بلند مدت چند مثال بیان کنیم، دریافت مدرک مهندسی برق، خرید منزل، شرکت و برنده شدن در مسابقه های ورزشی، بازنشستگی در 60 سالگی و … از این گروه هدف ها هستند.

هدف های بلند مدت بر دو دسته هستند: هدف های مادام العمر و هدف های غایی.

هدف های مادام العمر

اهداف مادام العمر از آن گروه اهدافی هستند که شاید بیش از ۱۰ سال و یا تا پایان عمرتان زمان ببرد.

بهترین راه برای پیدا کردن هدف دائم العمرتان این است که تصویری از خودتان را در آينده تصور کنید.

ببنید نسخه ۱۰ یا ۲۰ سال آينده تان به چه شکلی است. به کجا رسیده اید؟ از داشته های خویش خوشحالید؟ مجرید یا متأهل؟ چه چیزهایی دارید؟ خانواده تان چه چیزهایی دارد؟ پولدارید؟ به نظرتان در روز تشییع جنازه تان چه چیزهایی در موردتان می گویند؟

هدفهای غایی

این هدفها بسیار کلی هستند؛ جهت های متعالی تعلیم و تربیت را نشان می‌دهند و راه گشای تمامی فعالیتهای آموزش و پرورش می باشند.

اهداف کوتاه مدت

هدف کوتاه مدت چیزی است که میخواهید در آينده نزدیک به آن دست یابید. در واقع اهدافی سریع برای دستیابی به موفقیت در زمان کم است.

هدف های کوتاه مدت به شما کمک می کنند در خصوص کاری که میتوانید انجام دهید فکر کنید و زمان خویش را مدیریت کنید.

هدف های کوتاه مدت بنظر کوچک می رسند ولی با تکمیل آن ها می توان به موفقیت های بزرگی در زندگی و کار دست یافت.

گاهی وقت ها دستیابی به هدف های کوتاه مدت میتواند به شما در رسیدن به یک هدف بلند مدت کمک کند.

به عنوان مثال مهیا شدن هر روزه شما در محل کار، می تواند به شما در جذب شغل سرپرستی کمک کند.

هنگامی که این چنین به آينده تان نگاه می کنید، در واقع هدف های خویش را بررسی می کنید. بعد از بررسی آن ها باید خودتان را تبدیل به همان شخص کنید.

اهمیت هدف در زندگی

همه ما انسانها نیازهایی داریم که باید آنها را برطرف کنیم تا زنده بمانیم و خواسته هایی داریم که اگر به آنها برسیم باعث می شود کیفیت زندگی ما بالا برود و ما می توانیم زندگی کنیم.

نکته بسیار مهمی که باید بدانیم این است که این نیازها و خواسته های ما، به خودی خود که برطرف نمی شوند یا ما به آنها نمی رسیم بلکه برای رفع آنها و یا رسیدن به آنها لازم است یک سری کارهایی را انجام دهیم.

از طرفی هم ممکن است ما صدها و حتی هزاران خواسته ریز و درشت داشته باشیم، پس در عمل نمی توانیم به همه آنها به صورت همزمان برسیم چون توانایی ما محدود است.

بنابراین مجبوریم از بین نیازها و خواسته های خود، تعدادی را گلچین کنیم و در اولویت اول قرار دهیم. سپس برای آنها برنامه ریزی کنیم و تلاش کنیم تا به آنها برسیم یا آنها را رفع کنیم.

حالا وقتی یک نیاز یا خواسته را انتخاب می کنیم و برای آن برنامه ریزی می کنیم یعنی یک برنامه اجرایی تعریف می کنیم، آن نیاز و خواسته تبدیل به هدف می شود که قابلیت دستیابی به آن را دارد.

پس به طور خلاصه ما به این خاطر برای نیازها و خواسته های خود برنامه اجرایی تعیین می کنیم تا بتوانیم با اجرای این برنامه، به آن نیاز یا خواسته خود برسیم.

معنای زندگی

اما قبل از اینکه بخواهیم خواسته های خود را انتخاب کنیم و آنها را در قالب هدف تعیین کنیم، اول لازم است زندگی را برای خود تعریف و معنی کنیم یعنی زندگی ما باید دارای معنا و مفهوم باشد.

زمانیکه زندگی را برای خود تعریف کنیم، بر اساس همان تعریف، هویت، شخصیت، باورها، نگرش ها، اعمال و رفتار ما هم، به مرور زمان تغییر می کنند.

مثلاً کسی که فکر می کنند زندگی مانند یک میدان مبارزه است و برای زنده ماندن باید بجنگد مطمئنا زندگی پُرتنشی را تجربه خواهد کرد حتی شاید برای به دست آوردن کوچکترین خواسته های خود مجبور باشد که بجنگند.

بنابراین بسیار مهم است که ببینید زندگی برای شما چه معنایی دارد.

زیرا همانطور که گفتم تمام اعمال و رفتارهای ما، همسو و هم جهت با تعریفی است که از زندگی داریم. ممکن است از نظر شما زندگی چندین معنی داشته باشد، اما هر تعریف یا معنایی که برای خود در نظر می گیرید باید یک معنا را در رأس همه آنها قرار دهید.

نخستین مرحله در برنامه ریزی برای زندگی و تعيين هدف در زندگی، بررسی چیزهایی است که میخواهید در طول زندگی به آنها دست یابید، با این کار دیدی کلی از تمام جنبه های زندگی خویش پیدا می کنید.

اهداف در یکی از ۶ دسته ی اصلی زیر قرار می گیرند:

•  هدف های رشد و بهبود فردی
• هدف های معنوی و اخلاقی
• هدف های جسمی و سلامتی
• هدف های خانوادگی
• هدف های مالی و اقتصادی
• هدف ها شادی و لذت

برای تعریف هدف با چرا آغاز کنید

وقتی شما تعریف هدف خود را نمایان می‌کنید و به آن اجازه شنیده شدن می‌دهید، هدف ساده شما به یک رسالت تبدیل می‌شود. اگر اهداف چرایی در مرکز و مقدم بر چیزهای دیگر باشند، به عقب برگشتن و پیروی نکردن از آن‌ها تقریباً غیرممکن خواهد بود.

یک چشم‌انداز را در نظر بگیرید

وقتی ارزش پشت هدفتان را پیدا کردید و به تعریف هدف رسیدید، متوقف نشوید. کشف کنید که چه چیزی در مورد این ارزش برای شما خیلی مهم و معنی‌دار است. سؤالاتی بپرسید مانند رسیدن به این هدف چطور خواهد بود؟

مطمئن شوید که درک درستی از اینکه رسیدن به هدف چه حسی دارد، پیداکرده‌اید.

داشتن حس آگاهی از وضعیت نهایی، یکی از انگیزشی‌ترین عوامل به هنگام دنبال کردن یک هدف است. سپس آن را به شکلی ثبت کنید: آن را در دفتر روزانه خود بنویسید، آن را نقاشی کنید یا صدای خود را هنگام صحبت کردن در مورد آن ضبط کنید.

زمانی که شما به «چرایی» اهدافتان دست یافتید، وقت آن است که برای تعریف هدف گام‌های SMART را دنبال کنید:

• مشخص ( Specific)
• قابل‌اندازه‌گیری (Measurable)
• دست‌یافتنی (Achievable)
• مرتبط (Relevant)
• با محدودیت زمانی (Time-bound)

برای تعریف هدف اجازه تغییر را به خودتان بدهید

ما اغلب مواقع اهداف خود را تعیین می‌کنیم و سپس از کوتاه آمدن در مورد قوانین خودمان خودداری می‌کنیم.

قوانین سفت‌وسخت ممکن است برای برخی کاربرد داشته باشد (در اکثر موارد، منجر به این می‌شود که اهداف خود را کاملاً رها کنند)، اما همچنین ممکن است شمارا به مسیری سوق دهند که دیگر به اهداف چرایی شما ارتباطی ندارد.

برای اطمینان از اینکه به اهداف چرایی خود پایبند هستید، برنامه هدفمندی داشته باشید. چیزهایی مثل یادآور تقویم یا چک کردن کارها.

جشن بگیرید

اگر می‌خواهید به اهداف چالش‌برانگیز و معنادار خود بپردازیدو تعریف هدف خود را دنبال کنید مطمئن شوید که از منظره هم لذت می‌برید از مسیر رسیدن به هدفتان نیز لذت ببرید همان‌طور که نقشه راه را برای رسیدن به اهداف خود می‌سازید،

معیارها و پاداش‌ها را نیز به آن اضافه کنید. باید فعالیت‌ها و پاداش‌هایی هم برای شما وجود داشته باشند که به شما انگیزه بدهند و باعث شوند در مورد چیزی که می‌آموزید و کسی که قرار است بشوید، تأمل‌کنید.

برنامه ریزی معکوس

واپس نگری زمانی است که ما دائماً به وقایعی که درگذشته اتفاق افتاده‌اند فکر می‌کنیم و موشکافی می‌کنیم که در ازای اتفاقاتی که افتاد، چه اتفاقات بهتری می‌توانست بیفتد.

اما محققان روانشناسی اظهار کرده‌اند كه برنامه‌ریزی معكوس به ما می‌آموزد تا رویدادهای آینده را جوری آینده‌نگری کنیم که گویی قبلاً اتفاق افتاده است.

وقت گذاشتن برای آینده‌نگری درباره اهدافتان به شما کمک می‌کند که اعتمادبه‌نفس خود را بالا ببرید و این امر می‌تواند انگیزه شمارا برای طی کردن تمام گام‌های کوچکی که برای رسیدن به خط پایان لازم هستند، بالا ببرد.

علم روان‌شناختی توضیح می‌دهد: «آینده‌نگری» به لذتی که پس از رسیدن به هدف به دست می‌آید، می‌افزاید و به ایجاد رفتارهای هدفمند کمک می‌کند.

تجسم کردن خودتان در تعریف هدف نهایی تقریباً همان چیزی است که باعث می‌شود برنامه‌ریزی معکوس بسیار مؤثر باشد.

وقتی انگیزه شما در میانه راه پایین می‌آید، خودتان را در حالتی تصور کنید که کلاه و پیراهن مجلل پوشیده و روی استیج راه می‌روید یا یک جلسه تیمی را رهبری می‌کنید و یا هر چیز دیگری که خواسته قلبی شماست سپس، اجازه دهید این افکار به شما انگیزه داده و شمارا به عمل وا دارند.

هر وقت احساس می‌کنید اعتمادبه‌نفس یا انگیزه خود را از دست داده‌اید، دوباره تصورات مربوط به موفقیت را به یاد بیاورید تا انرژی شما برای رسیدن به پایان راه باشد.

با برنامه‌ریزی معکوس می‌فهمید که اهداف نهایی شما آن‌قدرها هم که فکر می‌کنید دور از دسترس نیستند. با شروع از انتها، شما به رسیدن به هدف نزدیک‌تر هستید.