نقش خواهر ها و برادرها در رشد شخصیت
نقشی که خواهر و برادرها در زندگی ما دارند، کمتر موضوع پژوهش قرار گرفته است. آنها نه مثل پدر و مادرند نه شبیه دوست یا همسر. خواهر و برادرها در تمام طول عمرمان، جایی آن دور و برها در حال پرسهزدناند، ممکن است آنقدر برایمان خوبی کنند که هیچوقت نتوانیم جبران کنیم و ممکن است چنان آسیبهایی به ما بزنند که هیچگاه درمان نشود.
ما آنگونه که دوستان و شریکان زندگیمان را برمیگزینیم، خواهران و برادرانمان را انتخاب نمیکنیم. پدر و مادرمان را هم خودمان انتخاب نمیکنیم، ولی پیش از آنکه به بزرگسالی برسیم آنها از ما حمایت میکنند و رفتار خوبی با ما دارند.
اما خواهرها و برادرها صرفاً آن دور و بر هستند؛ و هنگامی که مسئلهٔ رشد و بلوغ در میان باشد، خواهر و برادرها ممکن است بیش از پدر و مادر تاثیرگذار باشند. فرقی هم نمیکند که بزرگتر و صمیمیتر، یا کوچکتر و آزاردهندهتر باشند؛ یا پا جای پای خواهر و برادرمان میگذاریم یا فریادزنان در جهت مخالف میدویم و فرار میکنیم.
بخشی از نفوذ و تأثیر خواهر و برادرها به دلیل حضور همیشگی آنان است. هشتاد و دو درصد از کودکان جهان با حضور دستکم یک خواهر یا برادر زندگی میکنند. همچنین حدود هفتاد و پنج درصد از آدمهای هفتادساله یک خواهر یا برادر دارند که در قید حیات است. احتمالاً طولانیترین رابطهٔ ما در زندگی رابطه با خواهران و برادرانمان باشد، مگر اینکه اصلاً خواهر و برادری نداشته باشیم.
مسئلهٔ پیچیدهتر این است که رابطه با خواهر و برادر زندگی ما را بهتر میکند یا بدتر؟ جنبهٔ خوب این روابط این است که تعامل مثبت با خواهر و برادرها در دورهٔ نوجوانی به بهبود همدلی و رفتارهای اجتماعی و تقویت دستاوردهای تحصیلی میانجامد. باوجوداین، خانوادهٔ شلوغ و پرجمعیت ممکن است چشمانداز این اثرگذاری مثبت را مبهمتر کند.
روابط خواهر و برادری پیامدهای مهم و منحصربهفردی دارد، تفاوتی هم نمیکند که خواهر و برادرمان را سرمشق قرار بدهیم یا بکوشیم از آنان متمایز باشیم. نتایج یک مطالعه نشان میدهد خواهران و برادرانی که نسبت به یکدیگر احساس مثبتی دارند، تمایل دارند سطح تحصیلات یکسانی داشته باشند ولی در سرنوشت تحصیلی آنانی که با پدرشان وقت یکسانی نمیگذرانند و والدین رفتاری نامتوازن با آنان دارند، واگرایی دیده میشود. البته این واگرایی ضرورتاً بد نیست: مطالعات نشان میدهد که اگر به مرور زمان در نوع روابط فرزندان با والدین اختلاف بیشتری ایجاد شود، ممکن است روابط فرزندان با همدیگر گرمتر و صمیمانهتر شود.
بهطور کلی اگر خواهر یا برادر بزرگتر رفتار پرخطری در پیش بگیرد، بیشتر احتمال دارد که خواهر یا برادر کوچکتر هم به آن رفتار گرایش پیدا کند. در هر صورت تأثیر خواهر و برادر در زندگی و شخصیت فرد ماندگار است. مطالعهای که روی بیش از یک میلیون نفر از سوئدیها انجام شده نشان میدهد اگر خواهر یا برادر کسی بر اثر حملهٔ قلبی بمیرد، احتمال مرگ خود آن شخص نیز بر اثر حملهٔ قلبی افزایشی ناگهانی پیدا میکند. این مسئله فقط به دلیل دی. ان.ای مشترک نیست، بلکه فشار روحی ناشی از فقدان چنان انسان مهمی نیز در آن نقش دارد. موضوعی که منطقی هم به نظر میرسد: بسیاری از ما اگر خواهر و برادری نداشتیم آدمهای دیگری بودیم. خواهران و برادرانمان همیشه بودهاند، مگر اینکه ناگهان از دستشان بدهیم.